Wilt u mij de voeten wassen?
Op Witte donderdag gaat het in de dienst over het laatste avondmaal waarin zich Jezus met lijf en ziel als de levende aan zijn volgelingen geeft. Een ander voorbeeld daarvan is hoe Jezus de voeten van zijn leerlingen wast.
Jezus die zich weerloos in zijn liefde en dienend aan ons mensen geeft. Het lijkt wel de omgekeerde wereld. Daar reageren de mensen heel verschillend op.
Psalm 67: 1 en 2
God zij ons gunstig en genadig.
Hij schenke ons ’t gezegend licht
dat overvloedig en gestadig
straalt van zijn heilig aangezicht:
opdat hier op aarde / elk uw weg aanvaarde
en tot U zich wend’,
zo, dat allerwegen / ieder volk de zegen
van uw heil erkent.
De volken zullen U belijden,
o God, U loven al tezaam!
De landen zullen zich verblijden
en juichen over uwe naam.
Volken zult Gij rechten, hun geding beslechten
in gerechtigheid,
volken op deze aarde, die uw arm vergaarde,
die Gij veilig leidt.
Lezing
Jezus heeft de mensen lief en in zijn liefde voor hen zou hij tot het uiterste gaan. Hij wist wat zou komen. Maar nu eerst laat hij in zijn handelen zien wie hij is en geeft ons een boodschap mee. Met het gebaar van het voeten wassen plaatst hij zich in de rol van de dienaar aan tafel.
Petrus heeft er moeite mee en gaat soebatten maar laat zich door Jezus overhalen. Judas daarentegen heeft zich al van Jezus afgekeerd.
Johannes 13:3-15
Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de doek die hij omgeslagen had.
Toen hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: ‘U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer?’ Jezus antwoordde: ‘Wat ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.’ ‘O nee,’ zei Petrus, ‘míjn voeten zult u niet wassen, nooit!’ Maar toen Jezus zei: ‘Als ik ze niet mag wassen, kun je niet bij mij horen,’ antwoordde hij: ‘Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd!’ Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’ Hij wist namelijk wie hem zou verraden, daarom zei hij dat ze niet allemaal rein waren.
Toen hij hun voeten gewassen had, deed hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. ‘Begrijpen jullie wat ik gedaan heb?’ vroeg hij. ‘Jullie zeggen altijd “meester” en “Heer” tegen mij, en terecht, want dat ben ik ook. Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.
Overdenking
Op Witte Donderdag dit jaar beleven we iets bijzonders. We zien het op de afbeelding, die we als bijlage dit jaar ook hebben ontvangen bij ons gemeenteblad.
10 volgelingen van Jezus staan op de achtergrond. Zij kijken. Hun ogen zijn gericht naar Jezus. Wat gebeurt hier? Wat doet Jezus hier? Voor hen zit één van de volgelingen. Petrus. Eén voet heeft hij in het water. Zijn handen staan om te ontvangen. Wat? Dat is duidelijk: tegen over hem staat Jezus. Herkenbaar aan zijn uitstraling, waarin het kruis al verborgen, zichtbaar geworden is. Een doek heeft Hij om zijn middel hangen. Hij staat op het punt om Petrus de voeten te wassen. Zijn handen zijn zegenend gericht naar Petrus? Of zijn ze gericht naar alle leerlingen?
Eén ontbreekt. Judas. Die staat achter de rug van Jezus en is bezig zijn sandalen weer aan te trekken. Hij wil met dit gebeuren niets te maken hebben. Of kijkt hij afgunstig naar het gebeuren, omdat hij het gewoon niet begrijpt, er geen deel (meer) van uitmaakt? Judas staat met één voet op een verhoging. Het lijkt wel een lessenaar. Een lessenaar vanwaar het Woord verkondigd wordt? Een zwarte doek van de dood hangt bij hem. Dat in tegenstelling van de beide andere doeken, die rood stralen.
De Geest van de Christus, de Heilige Geest straalt, beschermt als het ware de gebeurtenis.
Jezus toont zijn andere leerlingen, dat zij, zoals Hij, elkaar en de wereld moeten dienen. Maar dan ook nog op een bijzondere manier. Jezus had de ramen kunnen gaan lappen of de grond aanvegen. Eventueel het eten koken. Dat zou ook dienen geweest zijn.
Nee, Hij wast de voeten. Dat is een teken van respect. De discipelen moeten niet dienen omdat het zo moet of omdat Hij dat vraagt, om in de Hemel te komen of om te laten zien hoe gelovig ze zijn, maar om hun respect voor hun medemens te tonen. En dat begrijpt Judas niet. Hij is een buitenstaander. Hij ziet in de voetwassing alleen maar een vernedering van Jezus en dus ook van de leerlingen. Hij ziet niet het respect, wat Jezus heeft voor de mensen, de discipelen en allen die in Zijn nabijheid leven.
Amen
Lied 998: 1 – 4
Je hebt je vrienden toen bijeengeroepen
hun vuile voeten als een knecht gewassen;
meteen zond Jij hen weg om te ontmoeten
wie niet in deze kille wereld passen.
Je vroeg hen: doe als Ik en ga naar buiten,
en blijf elkaar met dit gebaar verrassen
in plaats van je in kerken op te sluiten.
Je moet steeds anderen de voeten wassen.
Het stof van al de wegen van ons leven,
kom, was het van de stukgelopen voeten.
Kom, geef dat onze handen hen genezen
die ver van huis geen goede vriend ontmoeten.
Het helder water stromend uit jouw bronnen
wast onze voeten, zuivert onze wonden
Als boden van jouw vrede, hier begonnen,
zo worden wij de wereld in gezonden.
Voorbeden
God
We danken U
Dat U ons bijstaat
Dat U in Jezus ons uw liefde schenkt
U dient ons
opdat wij anderen dienen
U schenkt ons uw liefde
Opdat wij die kunnen doorgeven
Daarvoor danken we U
God
We bidden u dat uw aanwezigheid
Vrucht mag dragen
Onder ons
In onze kerk
In onze samenleving
Onder de mensen waarmee we verbonden zijn
God
We bidden dat Uw boodschap
van liefde en nabijheid
Niet verraden wordt
Dat mensen uw voorbeeld horen, zien en begrijpen
Help ons waar we ons opsluiten
In ons eigen gelijk
Help ons waar we met onze verwachtingen
Vastlopen
Help ons waar we ons teleurgesteld terugtrekken
Leer ons uw wegen zien
God
U ziet ons zoals we zijn
Het is voor ons onbegrijpelijk
Dat u ons in dienst wilt nemen
U wilt dat we handen en voeten
van uw liefde worden
schenk ons de bereidheid dit te doen
Amen
Zegenbede
Moge de Heer ons met zijn zegen aanraken
Moge de Heer ons hart rein maken
Moge de Heer onze ziel voeden
Zodat we de liefde van God kunnen doorgeven
God, Vader, Zoon en Heilige Geest,
Zegene en behoede ons
Amen
Deze overdenking kunt u nalezen en of downloaden via deze link:
Zondagsbrief-Witte Donderdag-Overdenking 1 april 2021
Collecte
De collecte is bestemd voor de ondersteuning van de eigen kerk.
Bij voorbaat hartelijk dank.
Uw gift overmaken naar:
Bankrekening NL43 RABO 0373 7412 51
t.n.v. Evangelisch-Lutherse gemeente Zuid-Nederland
Onder vermelding:
Gift voor het Werk van de Kerk
Een goede en gezegende zondag gewenst,
ds. Susanne Freytag en ds. Willem Boon