9 augustus 2020 – Het Boek Ruth deel 6
Een nachtelijke verzoek
Overdenking
Tot een merkwaardig verhaal ontwikkelt zich onze novelle vandaag.
Voor ons in onze tijd nauwelijks voorstelbaar. Een vrouw, die bij je aan het voeteneinde in bed kruipt. Wee hem, die daar kwaad over denkt! Want Ruth onderwerpt zich volledig aan Boaz. En die onderwerping heeft niets ondeugends of seksueels, maar vooral heeft het iets te maken met de familieverhoudingen en het familierecht in Israël.
Noömi dreigt als kinderloze weduwe en dus ook rechteloze weduwe uiteindelijk stervend van honger haar einde te vinden. Haar landerijen, eigenlijk die van Elimelech kan zij niet opeisen, want zij is geen rechtspersoon. Zij is een rechteloze vrouw en zo is het ook gesteld met Ruth.
Tenzij… zij met een direct familielid trouwt, of wanneer haar dochter een direct familielid trouwt. Deze wordt een losser genoemd. Zijn taak is het, om het familiebezit bij elkaar te houden. En die persoon zou Boaz kunnen zijn. Immers, hij is direct familie van Elimelech.
“Wil jij mijn Losser zijn?” Die verplichting heeft Boaz alleen maar ten opzichte van Noömi. En die verplichting heeft Ruth niet om hem als losser te vragen. Zij kan iedere jonge en of rijke man voor zichzelf vragen, maar ook nu neemt ze de verantwoording op zich voor haar schoonmoeder.
Het uitzicht op een toekomst voor Noömi heeft Ruth op zich genomen en Boaz ziet dat. Hem wordt de mogelijkheid geboden om zijn aangetrouwde familielid te redden en te beschermen. En Ruth is geen onaantrekkelijke mogelijkheid: Een vrouw met hoogstaande ethiek, met trouw naar haar schoonmoeder, met verantwoordelijkheidsgevoel.
Het respect, dat Boaz voor Ruth heeft groeit alleen maar. En hij verteld haar wat zijn plannen zijn: Hij zal de verantwoording op zich nemen om als losser op te treden voor zijn familielid Noömi. Hij zal naar de poort van de stad gaan om daar het rechtsgeldig te maken.
Maar zo gemakkelijk zal dat niet gaan: Hij is niet de enige. Er is nog een, in dit verhaal ongenoemde, die ook zijn rechten kan laten gelden als losser, als voortzetter van de bezittingen van Elimelech.
Voor vandaag tot hier onze novelle. Een spannend moment om af te breken. Zal Gods plan met Boaz en Ruth verder gaan? Wat mij opvalt in het gelezen stuk, is het vertrouwen, dat zowel Boaz als ook Ruth hebben in de toekomst. Er staat voor Ruth heel wat op het spel. Haar kinderloosheid geeft haar weinig uitzicht op haar toekomst en op de oude dag van Noömi en van haarzelf.
Bij Boaz echter staat er ook nog al wat op het spel. Nergens hoor je bij hem iets over een vrouw of over kinderen. Hij slaapt bij zijn graanvoorraad en niet in een huis. Hij slaapt alleen. Is ook zijn geslacht gedoemd om uit te sterven?
Zowel Boaz als Ruth vertrouwen op God. Voor Ruth zelfs ook nog een God, die de hare niet is. Dezelfde God, die voor steeds meer mensen op het ogenblik de onze niet meer lijkt te zijn.
Is het vertrouwen van Boaz en nog meer van Ruth niet een uitnodiging om het toch maar te gaan proberen met die vreemde God, die bereid is, onze weg verder te gaan?
Amen
Introductie lezing
Noömi heeft een plan. Zij ziet opeens een mogelijkheid voor een toekomst voor haar en voor Ruth. Het is een gewaagd plan. Hiervoor stuurt ze Ruth op pad. Het moet allemaal in het geheim. Ruth doet op een wel bijzondere manier een nachtelijk verzoek in familiezaken aan Boaz.
Lezing
Ruth 3, 1 – 15
Op een dag zei Noömi, haar schoonmoeder: ‘Mijn dochter, zal ik niet een thuis voor je zoeken waar het je goed zal gaan? Boaz, bij wie je gewerkt hebt, is zoals je weet familie van ons. Vanavond zal hij op de dorsvloer gerst wannen. Baad je, wrijf je in met olie, kleed je aan en ga naar de dorsvloer. Zorg dat hij je niet ziet voordat hij klaar is met eten en drinken. Als hij gaat slapen moet je goed opletten waar hij zich neerlegt, en dan moet je naar hem toe gaan, de deken aan zijn voeteneinde terugslaan en daar gaan liggen. Hij zal je dan wel vertellen wat je moet doen.’ Ruth antwoordde: ‘Ik zal doen wat u mij zegt.’ Ze ging naar de dorsvloer en deed precies wat haar schoonmoeder haar had opgedragen.
Boaz at en dronk, voelde zich voldaan, en legde zich te slapen tegen een hoop gerst. Toen kwam Ruth stilletjes naar hem toe, sloeg de deken aan zijn voeteneinde terug en ging liggen. Midden in de nacht schrok hij wakker, draaide zich om en zag een vrouw aan zijn voeteneinde liggen. ‘Wie is daar?’ vroeg hij. ‘Ik ben het, Ruth,’ zei ze. ‘Wilt u mij bij u nemen, want u kunt voor ons als losser optreden.’
‘Moge de HEER je zegenen, mijn dochter,’ zei hij. ‘Dit getuigt van nog meer trouw dan wat je voorheen al hebt gedaan. Je hebt niet omgekeken naar jongere mannen, arm of rijk. Daarom, mijn dochter, wees niet bang. Ik zal doen wat je van me vraagt; iedereen in de stad weet immers dat je een bijzondere vrouw bent.
Maar al is het waar dat ik jullie kan helpen, er is nog iemand anders voor wie dat geldt, en hij staat dichter bij jullie dan ik. Blijf vannacht hier. Als morgenochtend blijkt dat die man als losser wil optreden is het goed, maar als hij dat niet wil, dan doe ik het, zo waar de HEER leeft. Blijf hier nu maar liggen, tot het ochtend wordt.’ En zij bleef tot de ochtend aan zijn voeteneinde liggen.
Voordat het zo licht werd dat men iemand herkennen kon, stond ze op, want hij wilde niet dat bekend werd dat ze op de dorsvloer was geweest. Hij zei: ‘Pak je omslagdoek en houd hem open.’ Dat deed ze, en hij goot er zes maten gerst in en hielp haar dit alles op te tillen. Daarna ging hij naar de stad.
Liederen
Lied 823:5
O God, wij bouwen als ontheemden,
wij wonen en wij blijven vreemden,
bestemd voor hoger burgerrecht.
Wil ons, o koning der getijden,
een woning in de stad bereiden
waar Gij het fundament van legt.
Lied 907:1
Jezus, mijn verblijden,
voor mijn hart de weide,
waar het vrede vindt,
’t hart dat in verlangen
naar U is bevangen,
dat U zo bemint.
Lam, o kom, mijn bruidegom.
Buiten U is niets op aarde
zo beminnenswaardig.
Voorbeden
Genadige God,
U brengt mensen bij elkaar
Soms gaat dit langs wonderlijke wegen
We danken u waar mensen elkaar vinden
God we danken u voor de familie die we hebben
Voor de mensen die als een familie voor ons zijn
Voor de mensen die ons steunen
En helpen nieuwe wegen te vinden.
We bidden u voor allen die
Zoekende zijn, die een mens zoeken in hun leven
Dat zij ervaren dat u altijd bij hen bent.
We bidden voor huwelijken en relaties
Dat de liefde stand houdt
Dat er altijd weer een nieuw begin is.
We bidden u voor allen
Die zorgzaam en trouw zijn voor een ander
Die zich het lot van een ander aantrekken
Die mensen steunen waar ze dat kunnen
We bidden om uw trouw en liefde
Dat het geloof in uw leiding in ons leven
mag groeien.
Amen
Zegen
De Heer zegene en behoede ons
De Heer late zijn aangezicht over ons lichten
En zij ons genadig
De Heer verheffe zijn aangezicht over ons
En geve ons vrede.
Amen
Deze overdenking kunt u nalezen en of downloaden via deze link:
Ruth deel 6 – Overdenking 9 augustus 2020 – 9e na Trinitatis
De link naar deze video op YouTube:
https://youtu.be/b8zlkpCvoSY
De Lutherse gemeente Zuid-Nederland heeft een eigen YouTube-kanaal
waar u veel meer overdenkingen kunt bekijken:
https://www.youtube.com/channel/UCFdBWisHoL8RQdD_5fqaaGw
Collecte
De collecte van deze week is bestemd voor de eigen kerk.
Bij voorbaat hartelijk dank.
De collecte gaat nu digitaal op een betaalpagina via iDEAL.
Die kunt u bereiken door de QR-code te scannen met uw smartphone of via deze link:
https://www.samengoeddoen.nl/gift/31c9871f02b9ec4bbca31a0d5bc862b8
Maar u uw gift ook overmaken naar:
Bankrekening NL43 RABO 0373 7412 51
t.n.v. Evangelisch-Lutherse gemeente Zuid-Nederland
Een goede en gezegende zondag gewenst,
ds. Susanne Freytag en ds. Willem Boon